«Неге сенің жігітің жоқ?» деген сұраққа жауап беруден шаршағандар үшін.
Әрбір адам шынайы бақыт үшін мәңгілік махаббатын табуы керек деп есептелді. Бірақ, бүгінде адамдар қарым-қатынасқа түспеуді жиі таңдайды. Біз саған синглизмнің не екенін және бақытсыз бойдақтар туралы стереотиптің өлетін уақыты келгені туралы айтамыз.
Синглизм дегеніміз не?
«Синглтон», «сингл» (ағылшынша singleton сөзінен — жалғыз, жалғыз) — жұпсыз өмірді саналы түрде таңдайтын адам. Бұл анықтаманы алғаш рет әлеуметтанушы Эрик Кляйненберг өзінің «Жизнь соло» кітабында енгізген.
«Мыңдаған жылдар бойы, барлық жерде адам өз өмірін жалғыз емес, өзі сияқты адамдармен ұйымдастырды. Алайда, қазіргі уақытта жағдай өзгерді. Соңғы жарты ғасырда адамзат бірегей әлеуметтік эксперимент жүргізді. Тарихта алғаш рет әр түрлі жастағы ғаламшар тұрғындарының едәуір бөлігі, саяси көзқарастар мен басқа да артықшылықтарға сүйеніп бөлек өмір сүре бастады: бақыт үшін қарым-қатынас қажет емес».
Эрик Кляйненберг.
Кеңес Одағында 1941 жылдан 1992 жылға дейін жалғызбасты және баласыз адамдарға салынатын салық болды, бұл жалақының шамамен 5% құрады. 2020 жылы белсенділер бұл салықты қайтадан енгізуді ұсынды, бірақ идея қабылданбады. Алайда, мұндай идеяның фактісі ресейліктердің көпшілігі жалғыздықты әлі де жаман нәрсе деп санайды.
Жалғыздық тақырыбын әсіресе гарвард ғалымы, әлеуметтанушы Белла де Пауло 1990 жылдардың аяғынан бастап белсенді зерттеп келеді. Белла 63 жаста, ол өмір бойы жалғыз қалды және бақытты жалғыздықты мойындайды, отбасы құрғысы келмейтіндердің құқықтарын қорғайды. Белла өзінің «Обособленные» (Singled out) кітабында қоғам таңып, мемлекетті қолдайтын жалғызбасты адамдар туралы жағымсыз стереотиптерді сынайды.
Белла екі терминді енгізді: «синглизм» (ағылшынша бір, жалғыз сөзінн шыққан), ол жалғызбасты адамдарды кемсіту тәсілдерін сипаттайды, ал «матримания» — matrimonial сөзін (Неке) және maniа, яғни неке мен қарым-қатынасқа табыну.
«Синглизм — бұл некесіз адамдарды стереотиптеу, стигматизациялау және кемсіту. Синглизмді жақтаушыларға тән тағы бір экстремал — матримания: шамадан тыс белсенді мереке және неке мен үйлену тойының шуы. Сондықтан, егер сен бойдақ болсаң, онда сіз екеуін де кездестіресің».
Белла Де Пауло.
Басы бостарды кемсіту қалай көрінеді?
Матримания өз қажеттіліктері үшін бизнесті сәтті пайдаланады-үйлену тойын жоспарлаушылар мен сауда орталықтары 14 ақпанда қанша ақша табатынын елестетіп көріңіз. Бірақ отбасылық өмір бір қарағанда көрінетіндей идил емес.
«1950 жылы АҚШ-та жалғызбасты адамдардың 20%-ы болды. Қазір олардың 50%. Статистикаға сәйкес, бұл 18 жастан асқан 107 миллион адам, олар ешқашан үйленбеген. Неке институтының культі іс жүзінде қалай жүретініне ешқандай қатысы жоқ екен. Бұл таңқаларлық емес пе?»
Белла де Пауло.
Белла де Пауло әріптестерімен бірге төрт зерттеу жүргізіп, жылжымайтын мүлік нарығында жалғыз басты кемсітушілік бар екенін анықтады — екі серіктеске жалға берушілер әрқашан тұрғын үйді үлкен ынтамен жалға береді.
Сондай-ақ, ерлі-зайыптыларға саяхаттау және салық төлеу тиімдірек, оларға мейрамханалар мен қонақүйлер жиі жеңілдіктер жасайды, олар үшін кез-келген санаттағы дүкендер киімнен электроникаға дейін жеңілдіктер ұйымдастырады. Тіпті, бүкіл әлемдегі үйлер үлкен отбасы өмір сүреді деген мақсатпен жобаланады — ол үй сатып алғысы келетін еуропалықтардың 40%-ы жалғыз. Сондай-ақ, жалғызбасты адам өзіне жұптапқысы келетіні туралы миф арқылы түрлі онлайн танысу сайттары құрылды. Бірақ,жалғызбасты американдықтар арасында жүргізілген сауалнама олардың 55%-ы қарым-қатынасқа қызығушылық танытпайтынын көрсетті.
Фото: Unsplash
Ақпарат көзі: Psychology Today / BurningHut
