Балалар арасындағы сора-күнделікті мәселе.
Бірақ, көбінесе олар ұзақ уақытқа созылатын және олардың қарым-қатынасына кедергі келтіретін бәсекелестікке айналады. Қақтығыстар мен реніштер жиі кездесіп, үйдегі атмосфера тұрақсыз бола бастайды. Алайда, балалар арасындағы бәсекелестікті ынтымақтастық пен берік достыққа айналдыруға болады — оның не үшін пайда болғанын түсіну және олардың келісімге келуіне көмектесу маңызды.
Неліктен балалар бір-бірімен бәсекелеседі
Балалардың бір-бірімен бәсекелесе бастауының көптеген себептері бар. Бұл көбінесе олардың ата-аналарына қатысты әділетсіздік сезінуіне байланысты. Олар ағасы мен әпкесіне көбірек көңіл бөлетін сияқты сезінуі мүмкін. Тиісінше, ренжіген бала басқа балалармен бәсекелесуге және әділеттілікке қол жеткізуге тырысады. Ол ересектерге де қолдау мен назар аударуды қажет ететінін еске салу үшін бауырларын ренжітеді.
Өкінішке орай, көптеген ата-аналардың өздері шынымен де фаворитизмнен зардап шегетіндерін түсінбейді, бұл балалардың біреуін басқаларына қарағанда көбірек жақын тарту.
Балалар тек ата-ананың назары үшін ғана бәсекелеспеуі мүмкін. Бұл олардың қарым-қатынасы шеңберінде белгілі бір позицияға жетудің тәсілі болуы мүмкін. Мысалы, егер олар бір бөлмені бөліссе, әрдайым жанжалға себеп болады: терезенің жанында кім төсек алуы керек немесе ойыншықтарын қайда қою керек.
Көбінесе, егер ересектер балаларды бір-бірімен белсенді салыстырса, бәсекелестік пайда болады. Бұл әсіресе егіздерде көп кездеседі. Және бұл тек ата-аналардың ескертулерінің әсерінен емес. Бәсекелестікке басқа туыстарының, балабақшадағы тәрбиешілердің немесе құрдастарының пікірлері әсер етуі мүмкін. Бала өзінің фонында жақсы көріну үшін әдейі бауырдың қадір-қасиетін төмендетуге тырысатын кездер болады.
Балалар арасындағы бәсекелестікті қалай жеңуге болады
Балалар арасындағы бәсекелестікті жеңу үшін ең алдымен сабырлы болуды үйрену керек. Содан кейін, балаларға бәсекелестікті тоқтатуға көмектесетін бірнеше шешімдерді қолдан.
Ынтымақтастық атмосферасын құр
Балаларды бір-бірімен салыстырма және оларға бірдей көңіл бөлуді үйрен. Бұл әсіресе олардың жас айырмашылығы үлкен болса өте маңызды. Көбінесе үлкен жастағы балалар өздерінің кішілеріне аз көңіл бөлетінін сезеді және олармен бәсекелесе бастайды.
Келесі қадам ынтымақтастық пен серіктестік атмосферасын құру. Балалар ересектерден көп нәрсені үйренетінін ұмытпа, сондықтан серіктеспен қарым-қатынаста бірдей мінез-құлық үлгісін ұстануың керек.
Даулы жағдайларды шешуде ешкімнің жағына шықпа. Балаларды бір-бірімен сөйлесуге және жалпы шешімге келуге үйрет. Онымен бірге жұмыс жаса. Егер келіспесең, тынышталу үшін кідіріп, бәрін ойла — балаларға бір сағаттан кейін немесе кешке әңгімеге қайта оралатындығыңды айт. Айтпақшы, мұндай дағдылар оларға басқа қақтығыстарды шешуге көмектеседі. Мысалы, балабақшада, мектепте немесе достарымен.
Әрқайсысына назар аудар
Балалар арасындағы бәсекелестікті болдырмау үшін олардың даралығын көтермелеп, әрқайсысына уақыт бөлу керек.
Егер үлкен балаң спортты жақсы көрсе, ал кіші балаңыз конструктор ойнаса, оларды бірге серуендеуге немесе текшелерді бүктеуге мәжбүрлеме. Оның орнына үлкен балаңа назар аудар, онымен бір жарым сағат сыртта доп ойнағап, серуендеуге бар. Содан кейін, кенже балаңмен бірдей уақытты легодан құлыптар салуға жұмса.
Әр баламен ұйықтар алдында 15-20 минут өткізуге тырыс. Мысалы, бірге кітап оқу.
Әрқайсысының жетістіктері үшін бөлек мадақта жән комплиментті бірдей жасауға тырысыңыз. Бұл қиын болуы мүмкін. Бірақ, тәжірибе балаларға бір-бірін дұшпандықпен қабылдамауға және олардың біреуінің көбірек мақтауға ие болғанына қызғанбауға көмектеседі. Олардың ынтымақтастығын және бір-бірімен жақсы қарым-қатынаста екенін бөлек атап өт және көтермеле.
Барлығына арналған жалпы ережелерді белгіле
Сенің үйіңде тұратындардың барлығына ережелер орнат және оларды балаларға түсіндір. Қандай мінез-құлықты қолайлы деп санайтыныңды және қайсысын қабылдамайтыныңды айт. Мысалы, бір-біріне көмектесу жақсы нәрсе, ал бауырластарға сын мен әзіл-қалжың болмайды.
Фото: Shutterstock/ Unsplash
